24.08.2019 | Redaktor

Kolekcja zdjęć Brzeska autorstwa Schaje Weissa, 1929

Historia rodziny Weiss


           
Salamon Weiss urodził się w Bobowej w 1863 roku i mieszkał tam do 1887 roku, po czym przeprowadził się do Brzeska. Z Brzeska pochodziła jego żona, urodzona w 1861 roku Chwule Seelengut, córka Izaaka i Gitel Drobne Seelengut, handlarzy z Brzeska. Salamon i Chwule mieli 9 dzieci, starsza córka urodziła się w Bobowej, pozostała ósemka w Brzesku: Gittel Drobne (Gussie), 1886; Riwa Ides (Rose), 1887; Isaak Aron, 1888; Hendla, 1890, Chane, 1891, Nathan Beer (Ben), 1892; Schaje (Charles), 1894; Reisel, 1896; Perla (Pauline), 1899.

Salamon Weiss
Salamon Weiss, początek lat 1900ch

W Brzesku rodzina mieszkała w niewielkim domku na obecnej ulice Berka Joselewicza. Ten dom należał do rodziców Chwule Seelengut. W domu były 3 pokoje, cała rodzina Salamona i Chwule mieszkała w jednym. Rodzina była bardzo biedna; z 9 dzieci czwórka (Isaak Aron, Chane, Hendla i Reisel) zmarła w wieku od kilku tygodni do 2 lat.

Weiss House Briegel

Dom rodziny Weiss-Seelengut w Brzesku na obecnej ul. Berka Joselewicza. Przed domem stoi Simon Schindler, szwagier Chwule Seelengut (mąż jej siostry Racheli). W tym domu urodziła się Chwule Seelengut i ósemka jej dzieci. Zdjęcie zrobione przez Schaje (Charlesa) Weissa w 1929 roku

Salamon nie mógł znaleźć w Brzesku pracę, która by mu pozwoliła utrzymać rodzinę, i w związku z tym  ok. 1900 roku wyjechał zagranicę, pracując na początku we Włoszech, a później w Nowym Jorku, gdzie do niego dołączyła starsza córka Gittel Drobne. Po kilku latach udało im się zaoszczędzić wystarczająco pieniędzy, żeby sprowadzić do USA resztę rodziny. Chwule i pozostałe dzieci przypłynęły do Nowego Jorku w 1905 roku. Salamon pracował w sklepie odzieżowym, po latach dorobił się własnego sklepu. Z piątki dzieci tylko Schaje wybrał drogę naukowca. Nathan Beer prowadził sklep, a córki Gittel Drobne, Riwa Ides i Perla wyszły za mąż i zajmowały się domem i dziećmi

Schaje Weiss 1920
Schaje (Charles) Weiss w swoim laboratorium w szpitalu w Portoryko, lata 1920te

Schaje (Charles) Weiss (1894-1992) studiował na uniwersytetach w Nowym Jorku i Pensylwanii; był lekarzem i naukowcem, miał doktorat. Badał choroby tropikalne oczu, szczególnie jaglicę (przewlekłe zapalenie rogówki i spojówek) najpierw w Portoryko, a później na uniwersytecie Waszyngtona w St. Louis, USA. W późniejszych latach prowadził badania  nad czynnikiem Rh, grypą, gruźlicą i wpływem promieniowania na skórę.  Ożenił się z urodzonej w Nowym Jorku Dorothy Wilkes (1895-1981); urodziła się im trójka dzieci; Margery (1926), Dorothy (1927) i Charles Jr. (1937). Prof. Charles Weiss był religijnym człowiekiem, należał do  uczniów rabina Mordechaja Kaplana, był prezydentem oddziału organizacji syjonistycznej w San Francisco  w latach 1920ch, a w  latach 1950ch – prezydentem  naukowej żydowskiej organizacji „Dorsze Daas” („Poszukiwacze wiedzy” ).

Schaje (Charles) Weiss 1987
Schaje (Charles) Weiss w swoim domu w Filadelfii, 1987

W 1929 roku Schaje (Charles) Weiss wrócił na krótko do Polski. Podczas tej wizyty  powstały zdjęcia Brzeska przekazane nam przez syna Charlesa Weissa, prof. Charlesa Weissa Jr.  Te zdjęcia są również prezentowane w muzeum regionalnym w Brzesku.

Pocztówki, które można zobaczyć poniżej, także były przechowywane w rodzinie Weiss.