W rodzinnym archiwum potomków brzeskiej rodziny Feibysowicz-Gartenberg przetrwało powojenne zdjęcie, które przedstawia 5 ocalałych brzeskich Żydów. Przez wiele dziesięcioleci te osoby pozostawały anonimowe. Jednak po udostępnieniu tego zdjęcia, udało nam się od razu rozpoznać kobietę stojącą po lewej stronie, jest to Sabina Schmukler z domu Teeman. A po kilku dniach, dzięki siostrom Ewie i Lucynie Platner, udało się zidentyfikować siedzącą kobietę. Jest to Feigel Lesch, historia której jest wyjątkowo tragiczna.
Feigel straciła w Holokauście męża i wszystkie swoje dzieci, całą czwórkę. Podobno, zostali zastrzeleni na jej oczach. Siostry Platner pamiętają, że Feigel przez wiele powojennych lat utrzymywała kontakt z ich ojcem Szymonem Platnerem, pisała do niego z Nowego Jorku.
Dzięki tej informacji i współpracy z Toni Platus (potomkini Salomona Feibysowicza) udało się odtworzyć historię tej rodziny i znaleźć sporo dokumentów.
Feigel Lesch urodziła się w Brzesku 9 grudnia 1896 roku jako córka Judy Schiffera i Chaji Tydor. Poniewaz rodzice mieli tylko ślub religijny, Feigel nosiła nazwisko matki, Tydor. To była bardzo duża rodzina: Feigel miała 13 rodzeństwa, ale 2 braci i 3 siostry zmarli w wieku niemowlęcym. Z pozostałych ośmiu co najmniej troje straciło życie w latach Zagłady.
Matka Feigli zmarła w 1926 roku, a ojciec 6 lat później; na cmentarzu żydowskim w Brzesku nadal stoją ich nagrobki.
Tu pochowana
Chaia Liba
Schifer
Córka pana Jichaka Tydora
Zmarła 12 tamuz 5686 {24 czerwca 1926]
Kobieta skromna w swoich uczynkach
Niech jej dusza zostanie związana w węzeł życia
Tu pochowany
Jehuda Schifer
Syn pana Szlomo Zalmana
Zmarł w Hoszana Raba 5693 [21 tiszri 5693 = 21 października 1932]
Mąż uczciwy, utrzymywał się
Z pracy rąk swoich. Niech jego dusza zostanie związana w węzeł życia
Feigel wyszła za mąż za urodzonego w Piotrkowie Trybunalskim Szabsie Zachariasza Lescha, młodzi zamieszkali w Brzesku. Na początku również mieli tylko ślub religijny nie uznawany przez ówczesne państwo; dopiero 30 czerwca 1942 roku, już w brzeskim getcie, zawarli ślub cywilny. W brzeskich księgach metrykalnyh przetrwały akty urodzenia czwórki ich dzieci: Selmy, Peisacha, Sary Beili i Lipe. Udało się również znaleźć metryki szkolne wszystkich dzieci. Podobnie do matki, uczęszczały do szkoły powszechnej w Brzesku. Selma, Peisach, Sara Beila i Lipe nie byli szczególnie dobrymi uczniami, przede wszystkim mieli problem z językiem polskim, chyba dlatego, że w domu rozmawiali w jidysz.
Selma, ur. 21 marca 1919 roku, uczennica szkoły powszechnej w Brzesku w latach 1925-1932, zamordowana
Peisach, ur. 28 listopada 1920 roku, uczeń szkoły powszechnej w Brzesku w latach 1926-1934; ożenił się z Malą Mann. Został zamordowany razem z żoną, jej rodzicami Mojżeszem Keinerem/Mannem i Pessel z domu Gutfreund/Hoffer i 6 rodzeństwa
Sara Beila, ur. 1 kwietnia 1923 roku, uczennica szkoły powszechnej w Brzesku w latach 1929-1937
Lipe, ur. 13 grudnia 1924 roku, uczeń szkoły powszechnej w Brzesku w latach 1931-1939
Tak trudno jest patrzeć na te szkolne świadectwa mając świadomość, ze ci młodzi ludzi zostali zamordowani w 1942 roku. Całe życie było przed nimi. Najstarsza, Selma, miała tylko 23 lata, najmłodszy Lipe – niecałe 18. Nie zostało po nich nic – tyko akty urodzenia i te kilka świadectw szkolnych.
Z całej rodziny przeżyła tylko Feigel. Nie wiem, jak potrafiła żyć po stracie męża i dzieci. Była w obozie koncentracyjnym Buchenwald; kilka lat po wojnie wyjechała z Polski, najprawdopodobniej, najpierw do Kanady, później do USA.
Niech będzie błogosławiona pamięć wszystkich zamordowanych.