W archiwum Ghetto fighters house archive w Izraelu (https://www.gfh.org.il/eng/Archive) znajdują się 4 zdjęcia, na których można zobaczyć pochodzącą z Brzeska ocalałą z Holokaustu Leę Kling, która po wojnie przebywała w obozie przejściowym dla uchodźców we Włoszech.
Kilka godzin poszukiwań w różnych archiwach pozwoliły odnaleźć sporo materiałów o tej rodzinie, również kilka zdjęć.
Ruchel Rozenzweig, urodzona w Brzesku w 1879 roku córka czapnika Jozefa Springera i Sary Rozenzweig, w 1901 roku wyszła za mąż za Samuela Minza, syna Jozefa Minza i Lipki Korngold. Urodziło im się dwoje dzieci, Scheindel (1901) i Marjem (1902), lecz w 1903 roku Samuel Minz zmarł w wieku zaledwie 26 lat na dur brzuszny, zostawiając ciężarną żonę. Syn Chaim Szmuel urodził się 4 miesiąca po śmierci ojca.
W 1906 roku wdowa Samuela Minza wyszła za maż za urodzonego w Radłowie rzeźnika Abrahama Leiba Klinga; małżonkowie mieli 8 dzieci, w tym Leę Kling ze zdjęć znalezionych w izraelskim archiwum.
Los tej dużej rodziny był tak samo tragiczny jak i większości polskich Żydów. Z 11 dzieci, które urodziła Ruchel z domu Rozenzweig, dwoje zmarło w wieku niemowlęcym; pięcioro zostało zamordowano w latach Zagłady. O losie jednego syna nic nie wiem, natomiast trójce dzieci udało się przeżyć wojnę. Oto co udało się ustalić:
Dzieci Ruchel z domu Rozenzwejg z pierwszego małżeństwa z Samuelem Minzem:
• Scheindel, 1901 – zmarła w 1902 roku.
• Marjem, 1902 – w 1923 roku wyszła za maż za Efroima Pancera z Brzeska; została zamordowana razem z mężem i dwoma dziećmi: Sabiną (Sarą, 1924) i Samuelem (1931).
• Chaim Szmuel, 1904.
Dzieci Ruchel z domu Rozenzweig z drugiego małżeństwa z Abrahamem Leibem Klingiem:
• Chana, 1907 – w 1930 roku wyszła za mąż za Markusa Simche Regenta z Krakowa; zamordowana w krakowskim getcie razem z córka Sarą.
• Syma Lieba, 1909 – w 1932 roku wyszła za mąż za Chaima Mingelgrina/Zollfrista z Brzeska. W 1935 roku małżonkowie razem z córką Malką wyemigrowali do Palestyny, dzięki czemu uniknęli Holokaustu.
• Sara, 1910 – zmarła w 1912 roku.
• Jentel Pessel, 1912 – w 1940 roku mieszkała razem z rodzicami i siostrą Ryfka w Krakowie na ul. Przemyskiej 4. W sierpniu 1940 roku wszyscy zostali skierowani do wysiedlenia z Krakowa do Brzeska. W sierpniu 1941 roku, już w Brzesku, wyszła za mąż za Chaima Joela Schmerza z Podgórza; byli razem w brzeskim getcie, zamordowani.
https://cbj.jhi.pl/documents/878044/0/.
• Chaja, 1913 – wyszła za mąż za nauczyciela izraelickiego Isaaka Majera Kaplera z Brzeska; obydwoje zostali zamordowani.
• Jakob Mojżesz, 1915 – w 1942 roku ożenił się z w brzeskim getcie z Sussel Basler; przeżył wojnę
• Laje (Lea), 1918 – przeżyła Zagładę, wyszła za mąż za Dova Sergee-Webera, po wojnie przez kilka lat była w obozach przejściowych dla uchodźców w Europie; później wyemigrowała do Izraela.
• Ryfka, 1920 – była krawcową, wyszła za mąż za Hirscha Gelbergera/Ausenberga; zawarli ślub w Brzesku 10 listopada 1942 roku, już po likwidacji brzeskiego getta, kiedy w mieście pozostawiono około 200 Żydów do posprzątania terenu getta. Był to ostatni żydowski ślub w Brzesku w latach wojny. Ślubu narzeczonym udzielił Chaskel Blonder „w zastępstwie rabina Chaima Teitelbauma”, który to rabin był już wtedy zamordowany. Najprawdopodobniej zostali przewiezieni w grudniu 1942 roku do Tarnowa, a stamtąd do Auschwitz. Ryfka została zamordowana, jej mężowi udało się przeżyć.
Ruchel Kling zmarła w brzeskim getcie 17 kwietnia 1941 roku; jej mąż Abraham Leib zginął w 1942 roku. Na cmentarzu w Brzesku przetrwały macewy obydwóch małżonków. Od córki Lei Kling, mieszkającej w Izraelu Pani Rachel Kigel, wiem, że nagrobek Abrahama Leiba postawił już po wojnie jego jedyny ocalały syn Jakob.
Tu spoczywa
Pani Rachel Kling
Córka naszego nauczyciela Josefa
Zmarła siódmego dnia Pesach roku 5701 [17 kwietnia 1941]
Ważna skromna kobieta
Jej ręce służyły biednym
Wychowała synów w uczciwości
Niech jej dusza zostanie związana w węzeł życia
Żona Pana Leibusza Klinga
Tu spoczywa
Pan Arie Leib Kling
Syn Pana Mordechaja błogosławionej pamięci
Zmarł w roku 1942
Niech jego dusza zostanie związana w węzeł życia
„I ciągle widzę ich twarze…” Niech będzie błogosławiona pamięć wszystkich zamordowanych.
© Anna Brzyska, 2022, 2023.